MÙA HOA CẢI BÊN SÔNG – Nguyễn Quang Thiều (phiên bản mẹ/con) | Tìm sách | Đã hoàn thành

Tháng 8, tôi nhìn thấy một yêu cầu tìm sách trên dòng tin tức trong vòng tròn bạn bè. Đó là quyển “Mùa hoa cải bên sông” của Nguyễn Quang Thiều.

Rất ấn tượng với bìa sách vàng rực màu hoa cải. Tôi đã nhìn thấy bìa này mấy năm trước ở một nhà sách. Không hiểu là sách còn không? Nhưng nếu có người đã gởi lời yêu cầu như một cách cầu cứu thì tự hiểu sách hiện không còn tìm thấy trên kệ sách bày bán hiện hành. 

Ngay lập tức, tôi nhắn tin xác nhận là sẽ thử đi tìm quyển này. 

Khoảng 2 tuần sau tôi tìm thấy tựa sách. Nhưng không đúng bìa mà là ở định dạng nhỏ gọn hơn. Tôi lại rất thích khổ sách bỏ túi này, khổ 10,5x17cm, cầm rất vừa tay. Tôi đem về và bọc bao cẩn thận. So với bản khổ thông thường, bản này cũng chọn màu vàng nhưng đã bớt đi phần rực sáng mà đậm hơn, thu mình hơn. 

Bìa lớn thiên về tả thực, có lẽ là ảnh cắt ghép, nhiều lớp nhờ phần mềm chỉnh sửa. Bìa nhỏ thiên về tả ý, là tranh vẽ có tính nhất quán so với nội dung câu chuyện. Bìa nhỏ ghi rõ “tác phẩm chọn lọc dành cho thiếu nhi”. Phần gáy bị tróc một vài vết, do vậy màu không còn nguyên mà lộ phần thịt trắng. Tuy vậy, nhìn chung, khiếm khuyết này không ảnh hưởng quá lớn đến thẩm mỹ thị giác về tờ bìa của tác phẩm. 

Đây là quyển của nhà Kim Đồng, in vào năm 2003. In đã 16 năm nên tờ phụ có những mảnh ố vàng cũng là lẽ thường. Tờ phụ bìa trước lẫn bìa sau đều có hiện tượng này. Tuy nhiên, sách giữ được tính nguyên vẹn do chưa bị ghi chép. Giá cũng không bị bôi xóa bởi người bán. Tôi đã nhìn thấy vài quyển khác cũng in ở khổ này với bố cục trình bày tương tự. Như vậy có lẽ quyển này thuộc vào tuyển tập một loạt các ấn phẩm khác được nhà Kim Đồng thiết kế dành riêng cho đối tượng độc giả thiếu nhi. Ở góc phải trên cùng, có in biểu tượng bìa sách hình chữ V và mặt trời hay trái tim màu cam lấp ló (tôi đoán vậy), nhà Kim Đồng gọi là “Tủ sách Vàng”.

2 tuần tiếp theo, tôi đi tiếp khoảng 5 hiệu sách nữa thì tìm được bản “Mùa hoa cải bên sông” khổ lớn, y đúng yêu cầu tìm sách. Sách do nhà Hội Nhà Văn liên kết Phương Nam Book in, ra đời năm 2012, khổ 13x21 cm. Hơi tiếc là ở tờ phụ lại có dấu bút bi D52 – 1243. Không hiểu là 4 hay là A. Nếu là A thì thành “12A3”. Có là là một bạn sinh viên đã đánh dấu trong lần mua sách đầu. 

Sách đẹp, gần như mới, vẫn còn giữ được thẻ chặn sách. Số trang dĩ nhiên nhiều hơn. Quyển bìa nhỏ gồm 8 truyện ngắn. “Mùa hoa cải bên sông” nằm ở vị trí cuối cùng và cũng được giữ làm tựa chung cho tập truyện. Quyển bìa dài gồm 37 truyện ngắn. “Mùa hoa cải bên sông” xếp ở thứ tự thứ 7 trong 37 truyện. 

Đánh giá riêng về truyện ngắn này thì tôi xin biên thêm vài dòng. Ngay trong tựa đã hiện ra 2 thế giới. Hoa cải (đất liền) và dòng sông. Một câu chuyện tình được dệt nên giữa 2 thân phận cố định (kẻ sống trên bờ) và di động (người theo thuyền đi muôn nơi). Khổ đau không phải do tự thân chuyện tình mà khổ đau là do vết thương lòng không biết cách chuyển hóa ở thế hệ đi trước. Chúng trở thành khối đày đọa ngăn cách thế hệ đi sau. Chất cổ tích được gieo trồng mượt mà vào câu chuyện một phần nhờ tính liên văn bản với một ly tán gia đình khác vốn dĩ đã nổi tiếng trong kho tàng văn học dân gian. Quả đúng như lời người biên tập quyển bìa nhỏ, “lối kể chuyển hư hư thực thực, ẩn hiện, mê hoặc, như một thứ rượu để lâu, uống vào rất dễ mê say”.

Vậy là tổng thời gian tôi tìm sách là khoảng hơn 1 tháng. 

Giá quyển bìa nhỏ ở thời điểm 2003 là 6.000đ. Giá bìa lớn ở thời điểm 2012 là 115.000đ. Nếu quả có người cần, tôi sẽ điều chỉnh lại theo giá hiện hành ở chợ sách cũ dành cho dòng sách tác giả, có tính đặc sắc trong lịch sử văn bản. 

Khi đặt 2 quyển này cạnh nhau, tôi nghĩ ngay đến hình ảnh “mẹ/con”, cả ở hình thức sách lẫn nội dung truyện ngắn. Bìa nhỏ, bìa lớn, đây có thể gọi là phiên bản mẹ/con. Tìm thấy con trước xong tìm thấy mẹ. Và đặc biệt là con có trước, mẹ có sau. Mùa hoa cải bên sông, phiên bản mẹ và con, một hình thức sưu tập được gọi tên cho dễ nhớ, dễ cảm. 

Tôi biết có những người sưu tầm sách như vậy, yêu một tác phẩm, họ quyết có bằng được mọi ấn bản đã từng xuất bản, ở mọi hình thức và định dạng.

Hoa cải vẫn chưa về trời. Hoa cải chờ tay ai?

@KeSachTrenMay

13.10.2019